Wydarzenia

Paweł Janczaruk, pięćdziesięciolatek, zielonogórzanin. Członek okręgu śląskiego Związku Polskich Artystów Fotografików.  Uczestnik 430 wystaw zbiorowych i 32 indywidualnych. Laureat 75 nagród. Odkrywa stare, zapomniane już techniki fotografii i przywraca je do życia. Przekopuje dziewiętnastowieczne i wczesne dwudziestowieczne książki i prasę fotograficzną w poszukiwaniu choćby najmniejszych informacji o zastosowanych technikach i recepturach. Na ich postawie kompletuje odczynniki i opracowuje zdjęcia. W ostatnich latach powstały dwie książki jego autorstwa: „Wszystko, co chcę powiedzieć o otworkach" i „RetroFotografia, czyli dawne techniki fotograficzne". Na ich kartach przybliża wiedzę o pierwszych technikach fotograficznych.
Prezentowana w Książnicy Pomorskiej wystawa jest wynikiem mozolnej pracy, wielu prób i setek godzin spędzonych w poszukiwaniu formuły i odczynników chemicznych, pozwalających uzyskać opisane później w książkach doświadczenia. Efekty tych działań odsłaniają zapomniane już dziś szlachetne oblicze fotografii.  

Fotografia otworkowa, to fotografia bez obiektywu. Obiektyw zastępuje niewielka dziurka. Światło przechodzi przez nią, a w kamerze powstaje obraz. Kamery otworkowe są i małe, i duże; improwizowane lub projektowane z pietyzmem. Konstruowane bywają z muszli morskich, często z pudełek po płatkach owsianych, puszek po coli czy pudełek po ciastkach; była także co najmniej jedna kamera zbudowana z zepsutej lodówki. Były kamery odlane w gipsie, jako maska twarzy, zrobione ze szlachetnych gatunków drewna, zbudowane z metalu, z mieszkiem, z użyciem wielu otworków. Jako kamera otworkowa była używana furgonetka, były też pokoje w budynkach. Zazwyczaj, kamera otworkowa, to skrzynka z małym otworkiem na jednej ścianie i filmem czy papierem fotograficznym na drugiej. Kamery otworkowe są używane do zabawy, w sztuce i nauce.
Jon Grepstad, tł. Justyna Komar